Geschiedenisquiz Oud-Beijerland in samenwerking met de Historische Vereniging Oud-Beijerland

 

Algemeen.

1. Wie was de eerste kroon benoemde burgemeester van Oud-Beijerland?

A. A.C. de Vries Broekman

B. A. Vogelsang

C. J. Verhagen

D. D. Hoogenboom

2 Het schild van het gemeentewapen van Oud-Beijerland is gedeeld in twee delen, van welk familiewapen is het rechter gedeelte afgeleid?

A. Sabina van Egmont

B. De Baljuw van Oud-Beijerland

C. Sabina van Beijeren

D. Cornelis IJsbrandtsz

3 Waar stond de eerste Openbare lagere school in Oud-Beijerland?

A. De Bijl

B. Karel Doormanstraat

C. Zinkweg

D. Oost Voorstraat

4 Waar komt de naam Boterhof vandaan?

A. boterfabriek

B boterperen

C. melkfabriek

D. naar de vroegere eigenaar die ventte met boter

5 Wie is de maker van het kunstwerk “de fontein” aan de kop van de Vliet?

A. Henk Kuizinga

B. Joop Beljon

C. Philip van Dijk

D. Roel Teeuwen

Historie.

6 Op welke datum kocht de stichter van ons dorp Lamoraal van Egmont de polder van Philips II, die hij vernoemde naar zijn echtgenote Sabina van Beijeren?

(de datum van inschrijving bij de leen-en registratiekamer van Holland).

A. 23 oktober 1559

B. 1 november 1559

C. 15 september 1557

D. 5 juni 1568

7 Waar ligt Sabina van Beijeren begraven?

A. Brussel

B. Delft

C. Oud-Beijerland

D. Zottegem

8 Met wie was Sabina van Egmont getrouwd?

A. Willem van Oranje

B. George Everhardt van Solms

C. Johan van Oldenbarnevelt

D. Philip de Montmorency

9 Wanneer beschikte Oud-Beijerland over gaslantaarns als straatverlichting in?

A. 1861

B. 1862

C. 1863

D. 1864

10 In welk jaar werd de tramlijn Krooswijk- Oud-Beijerland in gebruik genomen?

A. 1898

B. 1888

C. 1890

D. 1895

Monumenten en gebouwen.

11 Waar stond in Oud-Beijerland de grafelijkheidsdwangmolen?

A. aan de Beneden Oostdijk

B. aan de Langeweg

C. aan het eind van de Molendijk

D. aan de Kwakscheweg

12 wat is het bouwjaar van het van Oeckelenorgel in de dorpskerk?

A. 1815

B. 1827

C. 1567

D. 1825

13 Wat is de naam van de kerkpatroon van de Rooms Katholieke kerk in Oud-Beijerland?

A. Sint Liduina

B. Antonius van Padua

C. Sint Gegorius

D. Sint Antonius

14 Wanneer is het Oude Raadhuis grondig verbouwd/ uitgebreid?

A. 1935

B. 1622

C. 1938

D. 1920

15 Wat is de straat en huisnummer waar de gevelsteen zit met deze tekst?

“Eendracht Maeckt Macht

Smeede. Syn. IJzer. Heet. 1609”

A. West Voorstraat 1

B. Oost Voorstraat 25

C. Oostdijk 125

D. Steenenstraat 2

Industrie

16 In welk jaar begon Arie Cornelisz de Koning zijn zadelmakerij?

A. 1857

B. 1860

C. 1855

D. 1865

17 Waar was het eerste bedrijventerrein in Oud-Beijerland?

A. De Bosschen

B. De Hoogerwerf

C. Oostkade

D. Langeweg

18 Hoe was de naam van de paling en zalmrokerij in Oud-Beijerland

A. Master Food

B. Koen Visser

C. Van Overhagen

D. Merkx

19 In het pand Scheepmakershaven 1 was vroeger de sigarenfabriek “Het wapen van Oud-Beijerland” gevestigd. Wat was een van de merknamen van deze sigarenfabriek?

A. Oud-Beijerlandsche trots

B. Wigari

C. Jacoba van Beijeren

D. Roofridders

20 Welke drukkerij gaf de krant “Nieuwsblad gewijd aan de belangen van de Hoeksche Waard en IJselmonde” uit?

A. Drukkerij Veldhoen

B. Drukkerij W. Hoogwerf

C. Uitgever Sijthoff

D. Drukkerij Van As

Antwoorden uiterlijk 28 december mailen naar activiteiten@debhw.nl

Het Huis Egmont en de Beijerlanden 1491 – 1619

 

Graaf Lamoraal van Egmont was de stichter van Oud-Beijerland. Hij speelde een belangrijke rol bij de definitieve inpoldering van het latere Oud-Beijerland. Nadat hij in 1568 jammerlijk aan zijn einde kwam, maakten zijn opvolgers de inpolderingen van de Beijerlanden af. Zijn dochter Sabina van Egmont voltooide de bedijking van Nieuw-Beijerland en Zuid-Beijerland.

De historische Vereniging Oud-Beijerland publiceert er een lijvig boek over. Te beginnen bij de eerste aanloop tot inpoldering in 1491 en eindigend met de verkoop van de ingepolderde gebieden aan de Staten van Holland in 1619. Het boek zal worden gepresenteerd bij de herdenking van de brute onthoofding van Lamoraal van Egmont. Deze herdenking vindt plaats op 5 juni 2018.

De publicatie werpt nieuw licht op de ontstaansgeschiedenis van de Beijerlanden en is een aanrader voor iedereen die zich verbonden voelt met dit prachtige gebied.

Wie verzekerd wil zijn van een boek, kan contact opnemen met de historische vereniging in Oud-Beijerland (www.hvobl.nl) . Het eerste exemplaar wordt in week 22 in ontvangst genomen door F.A. baron van Tuyll van Serooskerken. Hij is ambachtsheer van Oud-Beijerland en beschermheer van de Historische Vereniging Oud-Beijerland.

Geertje Wiersma

Van Kraaijenbosch tot Havenkwartier

Het aanzien van Oud-Beijerland van rond 1900 is niet te vergelijken met het Spuidorp van nu.

Waar nu de woonwijk Het Havenkwartier is, was eens Het Kraaijenbosch en na 1902  het eerste bedrijventerrein van ons dorp, met bedrijven aan de Oostkade en Scheepmakershaven, zoals de klompenfabriek van Merkx, Van Overhagen, machinefabriek De Oude Maas, stukadoors Binken en de Groot, zalm en palingrokerij Koen Visser. en niet te vergeten de Oud- Beijerlandse gasfabriek, scheepswerven van Van Bellen en die van de fa. Smit. Om een reis langs deze verdwenen bedrijven te maken hebben Dineke Dijkshoorn en Pieter Jan in `t Veld onder de titel: Van Kraaijenbosch tot Havenkwartier een film gemaakt van foto`s en ansichtkaarten uit het archief van de vereniging. gecombineerd met foto`s van het Havenkwartier. De beelden lopen door het hele gebied heen, en laten de grote veranderingen zien die sinds het begin van de fotografie in dit deel van ons dorp hebben plaatsgevonden. Voor velen een leuk weerzien met het verleden.

De filmmiddag is donderdag 9 maart in de bibliotheek aan de Steenenstraat.
Het begint om 14.00 uur en het is een doorlopende voorstelling tot 16.00 uur.
De toegang is gratis.
In de vitrine die in de bibliotheek staat wordt  aandacht besteed aan het eerste bedrijventerrein van Oud-Beijerland. Tevens is het historisch informatiepunt van de Historische Vereniging, met het rijke archief, in de bibliotheek  geopend en staan medewerkers van de Historische Vereniging u graag te woord met uw eventuele vragen over de historie van Oud-Beijerland.

Inlichtingen: Pieter Jan in `t Veld

Oud-Beijerland hoe het veranderde

 

Het aanzien van Oud-Beijerland van rond 1900 is niet te vergelijken met het Spuidorp van nu. Maar ook bij foto`s uit 1960 of 1980 zie je grote verschillen. Om enkel voorbeelden te noemen: zo is er een foto met een groot ANWB bewegwijzering op de Oostdijk voor het toenmalige “Barona”. Of hoe zag het Vierwiekenplein er rond 1980 uit. Kortom er is veel veranderd. Om een reis door de tijd te maken hebben Dineke Dijkshoorn en Pieter Jan in `t Veld onder de titel: “Oud-Beijerland hoe het veranderde” een film gemaakt van foto`s en ansichtkaarten uit het archief van de vereniging. gecombineerd met foto`s van 2016. Zo worden oude en nieuwe beelden vanaf hetzelfde punt genomen afgewisseld.   De beelden lopen door het hele dorp heen, en laat zien de grote veranderingen die sinds het begin van de fotografie in het dorp hebben plaatsgevonden.

De filmmiddag is donderdag 9 juni in de bibliotheek aan de Steenenstraat.
En begint om 14.00 uur het is een doorlopende voorstelling tot 16.00 uur.
De toegang is gratis.
Tevens is het historisch informatiepunt van de Historische Vereniging, met het rijke archief, in de bibliotheek  geopend en staan medewerkers van de Historische Vereniging u graag te woord met uw eventuele vragen over de historie van Oud-Beijerland.
In de vitrine die in de bibliotheek staat wordt aandacht besteed aan de Meestoof in Oud-Beijerland.

Pieter Jan in `t Veld

Textiel en fournituren

Belangrijke ondernemers uit de Hoeksche Waard. We zetten ze graag in het zonnetje. Eén van hen was Simon Philip Goudsmit, de oprichter van de Bijenkorf. Hij werd op 9 november 1844 geboren te Oud-Beijerland en was tot 1870 in Rotterdam gevestigd als commissionair in effecten. Dat betekent dat hij actief was op de geldmarkt.

Zijn familie in Oud-Beijerland was bekend met de textielhandel. Daarom was voor hem de stap naar textiel en naaifournituren niet groot. In 1870 opende hij aan de Amsterdamse Nieuwendijk 132 een winkel in garen, lint en band die "Magazijn de Bijenkorf" heette. Het was een eenvoudige winkel met slechts vier man personeel en het gezin Goudsmit woonde boven de winkel. Geleidelijk aan werd het assortiment uitgebreid en de zaken gingen voorspoedig. Dit was de basis van het nu zo grote en bekende concern.

Goudsmit had een zwakke gezondheid en in 1889 overleed hij op 44-jarige leeftijd. Hij had drie dochters en een zoon – Alfred – die toen pas twee jaar was. Daarom namen zijn weduwe en een neef van de familie, Arthur Isaac, de zaak over. Toen Alfred oud genoeg was kwam hij in 1909 in de zaak. Het ging goed met de Bijenkorf en de winkel betrok in 1914 de nieuwbouw aan de Dam, het prachtige monumentale gebouw dat nog altijd het gezicht van het bedrijf vormt.

De familie Goudsmit stamde uit de kleine Joodse gemeenschap in Oud-Beijerland, die daar sinds de tweede helft van de 18^e eeuw was gevestigd. Zijn vader was slager, winkelier en ook verkocht hij loten in de loterij en zijn graf is nog terug te vinden op de Joodse Begraafplaats in Oud-Beijerland. Deze gemeenschap is prachtig beschreven door publiciste Alie van den Berg uit Oud-Beijerland.

Simon Philip Goudsmit wordt altijd genoemd als oprichter van de Bijenkorf, maar feitelijk zette hij het bedrijf op samen met zijn compagnon Abraham Simon Polak. De Bijenkorf was bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog een groot Joods familiebedrijf. De eigenaar en bedrijfsleider Goudsmit vluchtte per boot naar Engeland. Zevenhonderd zevenendertig personeelsleden werden vermoord. Na de oorlog werd het bedrijf weer opgebouwd door de teruggekeerde familie, die tot 1980 aan de Bijenkorf verbonden bleef.

Geertje Wiersma

Smeken om genade

Vrouwen en geschiedenis - beroemde, beruchte, vergeten vrouwen, vorstinnen, regentessen, landvoogdessen. We kennen hun namen, maar ze blijven meestal in de marge van de echte grote mannengeschiedenis. Toch hebben zij altijd een verhaal, vaak boeiend en aangrijpend. Zoals onze eigen Sabina van Beijeren.

Volgens de kronieken werd Oud-Beijerland in 1559 gesticht door graaf Lamoraal van Egmont. Hij vernoemde het dorp naar zijn vrouw Sabina van Beijeren. In de Nederlanden gold Sabina als een van de meest vooraanstaande vrouwen van het land. Sabina speelde samen met Anna van Saksen, de echtgenote van Willem van Oranje, een belangrijke rol in het hofleven van Margaretha van Parma. Men zegt dat er een grote rivaliteit tussen de twee dames bestond en dat zij elkaar de voorrang weigerden en zich steeds gelijktijdig door deuropeningen wrongen.

Aan het luxe leven van Sabina van Beieren kwam een eind toen Lamoraal van Egmont in 1567 werd gearresteerd door de hertog van Alva op beschuldiging van hoogverraad. Direct na de arrestatie begon Sabina haar ruime internationale netwerk aan te spreken om hem vrij te krijgen: de ridders van de Orde van het Gulden Vlies – waartoe Lamoraal behoorde –, familieleden in de Duitse landen, zoals haar broer Frederik III en haar Wittelsbacher verwanten in Beieren, keizer Maximiliaan II, koningin Elisabeth van Engeland en zelfs de paus.

Hoewel er in brede kring sympathie bestond voor Lamoraal en men zijn lot betreurde slaagde men er niet in zijn leven te redden. Op 5 juni 1568 werd hij op de Grote Markt van Brussel onthoofd. Zo werd hij aan de vooravond van de Tachtigjarige Oorlog een van de eerste martelaren in de strijd tegen de Spanjaarden.

De onthoofding van Lamoraal van Egmont had grote gevolgen voor de naamgeefster van Oud-Beijerland. Al direct werden al haar goederen geconfisqueerd. Sabina moest haar paleis in Brussel verlaten. Berooid trok ze zich met haar 11 kinderen terug in het klooster Ter Kamere in de buurt van Brussel. In de literatuur over de Tachtigjarige Oorlog staat Sabina van Beijeren symbool voor de vernedering van de Nederlandse edelen door de hertog van Alva. Haar hoogadellijke afkomst stak pijnlijk af tegen de ontberingen en armoede, die ze na de onthoofding van haar man moest lijden.

Geertje Wiersma

Anna Hers, bevlogen bibliothecaresse in Oud-Beijerland

In 1910 werd in Oud-Beijerland de eerste leeszaal geopend als onderdeel van de vereniging “Ons Huis” aan de Kerkstraat 15, het huis met de trapgevel is nog duidelijk herkenbaar. De oprichtster en eerste directeur- bibliothecaresse  van deze leeszaal was Anna Hers, op 29 juni 1885 in Oud-Beijerland geboren dochter van de huisarts Dr. J.F. Ph. Hers.

Bibliothecaresse en schrijfster

Anna Hers wijdde zich met hart en ziel aan het stimuleren van het lezen door de jeugd van Oud-Beijerland. Kinderen kwamen thuis niet in aanraking met het lezen van boeken, want vaak moest er na schooltijd  worden meegeholpen op het land en tijdens de oogsttijd moesten zij veel verzuimen om een bijdragen te leveren aan het gezinsinkomen. Ook kwam analfabetisme bij veel  de ouders voor, zodat boeken in die gezinnen ook niet aanwezig waren.
Maar het prachtige initiatief van Anna Hers werd door de overheid niet gewaardeerd. De rijksoverheid weigerde om ook maar een cent subsidie te verlenen en ook de gemeente Oud-Beijerland hield de hand op de knip. Het kleine salaris dat Anna Hers ontving kwam van
Antoinette Clara de Jongh- van Weel, die ook het pand Kerkstraat 15 aan de vereniging schonk. Pas in 1919 kreeg de leeszaal financiële ondersteuning. In 1970 ging de leeszaal op in een officiële bibliotheek, die we nu kennen als de Openbare bibliotheek.

Wie was deze bevlogen eerste Bibliothecaresse? Sommige ouderen zullen haar misschien nog kennen als de schrijfster van kinderboeken. In 1906 werden er al gedichten van haar geplaatst in het tijdschrift de hollandsche lelie. In 1910 maakte zij haar debuut met haar roman Josua Brunsveld. Net voor de eerste wereldoorlog. In 1913 verscheen haar boek de familie Welmoed. Haar meest bekende boek was het in 1928 verschenen beugeljong, dat werd bekroond bij een prijsvraag van de uitgeverij Holkema en Warrendorff. In datzelfde jaar verscheen bij Hollandia drukkerij haar boek Martha`s grootste levensles, opgedragen aan Riet één van de meisjes van haar kinderclubs. In 1930 verhuisde zij naar Rotterdam. Waar zij haar activiteit als jeugdwerker voortzette. Ook was zij patrones bij het Nederlands Genootschap tot zedelijke verbetering der gevangenen. Totaal schreef Anna Hers 20 boeken. Ook voor opkomende schrijfsters was zij een hulp. Anna Hers begeleidde de later bekende schrijfster Lenie Saris met haar eerste boek “Licia zet door”.

Pieter Jan in `t Veld, Voorzitter Historische vereniging Oud-Beijerland