erfgoeddingen

 

Op facebook is een groep actief met de naam “Hoeksche Waard in vroeger tijden”. Hoe zag de Hoeksche Waard er tussen 1900 en 1980 uit? Beelden uit vroeger tijden die laten zien hoeveel er op sommige plaatsen veranderd is, of juist hoe weinig op andere plekken.

De groep heeft 2509 leden en iedereen kan oude foto’s van de Hoeksche Waard met de groep delen. Dat levert een doorlopende stroom van historische plaatjes, illustraties en foto’s op. Sommige zijn een groot vraagteken, andere laten juist niets te raden over. En altijd komt er een stroom van commentaar, opmerkingen en suggesties over de afbeeldingen op gang.

De site is een mooi voorbeeld van succesvol gebruik van sociale media in de erfgoedsector. Niet alleen kunnen instellingen, verenigingen en organisaties hier hun collectie aan de man brengen, ook particulieren brengen hun erfgoed hier in de openbaarheid. En het betrokken publiek biedt met 2509 deelnemers een brok deskundigheid waar je u tegen zegt.

Hoe kunnen social media gebruikt worden om samen met publiek collecties op te bouwen, te presenteren en te beleven? De cursus Erfgoeddingen van Bibliotheek Hoeksche Waard is speciaal voor de erfgoedsector bedoeld en vormt een ontdekkingstocht naar mogelijkheden om meer mensen actief te betrekken bij erfgoed activiteiten, kennis te delen en verspreiden en een breder publiek bij de collectie te betrekken.

Fotografie (Flickr), video (Youtube), sociale netwerken (Facebook, Twitter), bloggen en Google Maps leveren voldoende handvatten en voorbeelden op. En natuurlijk gaan de cursisten zelf aan de slag. Het kan niet lang duren of erfgoed 3.0 laat in de Hoeksche Waard van zich horen!

Geertje Wiersma

’s-Gravendeel in de eerste Wereldoorlog 1914 - 1918

Nederland was neutraal, maar de wereld stond in brand. Vier jaar lang oorlog, miljoenen doden, onvermogen en ontzetting. De eerste wereldoorlog heeft in heel Europa wonden geslagen. In ’s-Gravendeel  kwam de gewone bevolking ten gevolge van de oorlog in aanraking met vluchtelingen, mobilisatie en schaarste.
De Nederlandse strijdkrachten waren in de hoogste staat van paraatheid en de grenzen werden door de troepen scherp bewaakt. Onder de soldaten uit die jaren waren ook inwoners uit 's-Gravendeel en de aangrenzende buurtschappen; Schenkeldijk, Mookhoek en De Wacht.
Toch ging het dagelijks leven in 's-Gravendeel gewoon door. In deze periode werden in het dorp de eerste waterleidingen aangelegd. De woningcorporatie kwam van de grond en de gasfabriek werd opgericht. De vluchtelingen uit België vonden werk in de vlasindustrie.
Will van Velsen (erelid van de Historische Vereniging ’s-Gravendeel) doorzocht meters archiefmateriaal en vond een grote hoeveelheid krantenberichten en oude foto’s. Genoeg om te laten zien wat de gevolgen waren voor de Seuters in de Hoeksche Waard. Op 25 september vertelt zij hierover in de bibliotheek een boeiend verhaal.
Het is nu honderd jaar geleden en om deze ingrijpende periode en de lokale impact te herdenken heeft de Bibliotheek Hoeksche Waard de eerste wereldoorlog via historische beelden op de multitouch tafel in de bibliotheek in ’s-Gravendeel inzichtelijk gemaakt. Voor iedereen te zien vanaf 1 oktober.

Geertje Wiersma

Dwangarbeiders uit de Hoeksche Waard

In de tweede Wereldoorlog zijn talloze Hoeksche Waarders meegenomen naar Duitsland om daar te werken. De Bibliotheek Hoeksche Waard besteedt hieraan aandacht in het kader van geschiedenis in de bibliotheek. Op donderdagavond 21 maart 2013 zal A.O. den Hartog – die het zelf meemaakte - hierover zijn verhaal vertellen in Bibliotheek Strijen.

Bijna een half miljoen Nederlanders werden in de tweede wereldoorlog als dwangarbeider naar Duitsland gestuurd. De grootste massale ronselactie van de Duitse bezetter vond plaats op 10 en 11 november 1944 in Rotterdam. Er werden 50.000 mannen onder bedreiging van geweld huis aan huis opgehaald. Ongeveer 80% van alle in Rotterdam aanwezige mannen werd opgepakt. Zij werden naar Duitsland vervoerd in afgesloten veewagons, Rijnaken of te voet.

Hun verhaal werd na de oorlog amper gehoord of verteld. Mede daardoor kregen zij niet de tijd om hun ervaringen te verwerken, want terug in Nederland moesten zij direct aan de slag bij de wederopbouw. Pas de laatste jaren komt er aandacht voor hun indringende verhalen.

Oud-burgemeester van Geertruidenberg A.O. den Hartog was één van hen. Hij was voorzitter van de Vereniging van ex-dwangarbeiders Nederland tweede wereldoorlog (VDN) en streed jarenlang voor compensatie voor dit onrecht. Den Hartog weet als geen ander deze periode in historisch perspectief neer te zetten. Als inwoner van de Hoeksche Waard en lid van de historische vereniging ’s-Gravendeel heeft hij veel kennis over de dwangarbeiders uit de Hoeksche Waard. Gevoegd bij zijn persoonlijke ervaring levert dit een bijzondere en aangrijpende getuigenis over deze zwarte periode uit onze geschiedenis.

Geertje Wiersma

Donderdag 21 maart 19.30 tot 21.30 | De Bibliotheek Hoeksche Waard | vestiging Strijen | Stockholmplein 1 | 3291 TP Strijen | 078 6741041 | toegang € 5,00, voordeel met je biebpas € 2,50 | aanmelden via www.debhw.nl of aan de balie van de bibliotheek

Op zoek naar oude sportclubs

De historische vereniging in ’s Gravendeel besteedt deze maand aandacht aan de sportverenigingen in het dorp. Heel wat oude foto’s van allerhande sportevenementen zijn opgespoord en gedigitaliseerd. Voor de bewoners, die soms al generaties lang aan het dorp verbonden zijn, is het enorm leuk om voorouders, zichzelf, clubgenoten en vrienden van vroeger, weer eens op oude foto’s terug te zien.

Sport en lichaamsbeweging als vrijetijdsbesteding zijn in Nederland pas sinds het eind van de 19^e eeuw onder brede lagen van de bevolking populair. Het werd gezien als iets dat het lichaam gezond hield, maar dat ook goed was voor de vorming van karakter en persoonlijkheid. Bij karaktervorming dacht men onder meer aan het tonen van vlijt, volharding en soberheid en het hanteren van goede omgangsvormen. Deze nieuwe zienswijze leidde tot de komst van georganiseerde sportbeoefening in clubs en bonden.

De oudste veldsportclub in Nederland is De Koninklijke UD Deventer (voluit Koninklijke Deventer Cricket en Football Club Utile Dulcii) van 13 oktober 1875. Vier jaar eerder was in Deventer al de eerste fietsclub van Nederland gestart onder de naam “Immer Weiter”. De Koninklijke HFC Haarlem van 15 september 1879 was de eerste club die speciaal als voetbalclub is opgericht.

In de Hoeksche Waard gebeurde alles een beetje later. Hier zagen de eerste sportverenigingen in de jaren twintig en dertig het licht. Zoals gymnastiekvereniging DOS (door Oefening Sterker) in 1922 in s‘Gravendeel, Voetbalclub De Goudswaardsche Boys in 1932 en in datzelfde jaar de Voetbalclub Nooit Gedacht op Tiengemeten. Een van de eerste sportclubs was gymnastiekvereniging Door Oefening Beter in Numansdorp, die begon te oefenen in 1908. Veel succes hadden S.S.S. (Sport Staalt Spieren) een voetbalclub in Klaaswaal en K.N.C. Numansdorp, beide opgericht in 1920.  In Strijen was voetbalclub Be Quick actief vanaf 1921. Deze club had ook een korfbaltak onder de naam O.N.A. (ontspanning na arbeid).

Deelname aan sport in clubverband en contact met anderen door je sport leidt tot sociale samenhang. Dat is belangrijk in deze tijd waarin sociale verbanden meer en meer uit elkaar lijken te vallen en veel mensen zich ontheemd voelen. Misschien staat daarom ook de geschiedenis van sport in clubverband de laatste jaren in de belangstelling. Bijzonder, omdat het daarbij juist om lokale geschiedenis gaat. Via internet is een databank te raadplegen met daarin veel info over de ontstaansgeschiedenis van lokale sportclubs. Kijk maar eens op http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/Sportverenigingen/gids/search

Geertje Wiersma

Het Ouwe Veer en de Kildijk
De historische vereniging in 's Gravendeel verzorgt iedere eerste zaterdag van de maand een nieuwe fotopresentatie met unieke oude foto's van het dorp op een groot scherm in de bibliotheek. Elke maand komt een ander thema aan de orde. Het eerste thema is het Ouwe Veer en de Kildijk.

De Kildijk is een van de oudere locaties in het dorp. Het Oude Veer en de Kildijk, zijn onderdeel van de polder het Landigje Bevershoek. En die polder is in de eerste helft van de 17e eeuw ingepolderd. Het dorp 's Gravendeel is al eerder – in de zestiende eeuw - ontstaan rond De Heul. Straatnamen als Kerkstraat, Voorstraat, Langestraat, Rijkestraat en Smidsweg waren in het begin van de 17e eeuw al bekend. De Kildijk en het Oude Veer kwamen daar in de loop van de zeventiende eeuw bij.
Het Oude Veer was vooral van belang omdat daar vroeger het Recht- en Raadhuis van 's Gravendeel stond en al het doorgaande verkeer naar Dordrecht passeerde. Ook waren er winkels gevestigd. Zo had Noorlander daar zijn winkel en ook Voorwinden had daar een pand. De afgelopen eeuw zijn veel foto’s gemaakt van de Kildijk en het Ouwe Veer. Gelukkig is een groot deel bewaard gebleven.

De data van de fotopresentaties zijn: Zaterdagmorgen 7 juli ( 's Gravendeel en het "Ouwe Veer" en de Kildijk). Zaterdagmorgen 4 augustus ('s Gravendeel en de brandweer), Zaterdag 1 september ('s Gravendeel en de Molendijk), Zaterdag 6 oktober ('s Gravendeel en sportverenigingen), Zaterdag 3 november ( 's Gravendeel en de Rijkestraat met haar bewoners), Zaterdag 1 december ('s Gravendeel en de winter). Op alle genoemde zaterdagen draait de foto-presentatie van 9.30h - 12.00h.

Geertje Wiersma