Anna Hers, bevlogen bibliothecaresse in Oud-Beijerland

In 1910 werd in Oud-Beijerland de eerste leeszaal geopend als onderdeel van de vereniging “Ons Huis” aan de Kerkstraat 15, het huis met de trapgevel is nog duidelijk herkenbaar. De oprichtster en eerste directeur- bibliothecaresse  van deze leeszaal was Anna Hers, op 29 juni 1885 in Oud-Beijerland geboren dochter van de huisarts Dr. J.F. Ph. Hers.

Bibliothecaresse en schrijfster

Anna Hers wijdde zich met hart en ziel aan het stimuleren van het lezen door de jeugd van Oud-Beijerland. Kinderen kwamen thuis niet in aanraking met het lezen van boeken, want vaak moest er na schooltijd  worden meegeholpen op het land en tijdens de oogsttijd moesten zij veel verzuimen om een bijdragen te leveren aan het gezinsinkomen. Ook kwam analfabetisme bij veel  de ouders voor, zodat boeken in die gezinnen ook niet aanwezig waren.
Maar het prachtige initiatief van Anna Hers werd door de overheid niet gewaardeerd. De rijksoverheid weigerde om ook maar een cent subsidie te verlenen en ook de gemeente Oud-Beijerland hield de hand op de knip. Het kleine salaris dat Anna Hers ontving kwam van
Antoinette Clara de Jongh- van Weel, die ook het pand Kerkstraat 15 aan de vereniging schonk. Pas in 1919 kreeg de leeszaal financiële ondersteuning. In 1970 ging de leeszaal op in een officiële bibliotheek, die we nu kennen als de Openbare bibliotheek.

Wie was deze bevlogen eerste Bibliothecaresse? Sommige ouderen zullen haar misschien nog kennen als de schrijfster van kinderboeken. In 1906 werden er al gedichten van haar geplaatst in het tijdschrift de hollandsche lelie. In 1910 maakte zij haar debuut met haar roman Josua Brunsveld. Net voor de eerste wereldoorlog. In 1913 verscheen haar boek de familie Welmoed. Haar meest bekende boek was het in 1928 verschenen beugeljong, dat werd bekroond bij een prijsvraag van de uitgeverij Holkema en Warrendorff. In datzelfde jaar verscheen bij Hollandia drukkerij haar boek Martha`s grootste levensles, opgedragen aan Riet één van de meisjes van haar kinderclubs. In 1930 verhuisde zij naar Rotterdam. Waar zij haar activiteit als jeugdwerker voortzette. Ook was zij patrones bij het Nederlands Genootschap tot zedelijke verbetering der gevangenen. Totaal schreef Anna Hers 20 boeken. Ook voor opkomende schrijfsters was zij een hulp. Anna Hers begeleidde de later bekende schrijfster Lenie Saris met haar eerste boek “Licia zet door”.

Pieter Jan in `t Veld, Voorzitter Historische vereniging Oud-Beijerland

Dwangarbeiders uit de Hoeksche Waard

In de tweede Wereldoorlog zijn talloze Hoeksche Waarders meegenomen naar Duitsland om daar te werken. De Bibliotheek Hoeksche Waard besteedt hieraan aandacht in het kader van geschiedenis in de bibliotheek. Op donderdagavond 21 maart 2013 zal A.O. den Hartog – die het zelf meemaakte - hierover zijn verhaal vertellen in Bibliotheek Strijen.

Bijna een half miljoen Nederlanders werden in de tweede wereldoorlog als dwangarbeider naar Duitsland gestuurd. De grootste massale ronselactie van de Duitse bezetter vond plaats op 10 en 11 november 1944 in Rotterdam. Er werden 50.000 mannen onder bedreiging van geweld huis aan huis opgehaald. Ongeveer 80% van alle in Rotterdam aanwezige mannen werd opgepakt. Zij werden naar Duitsland vervoerd in afgesloten veewagons, Rijnaken of te voet.

Hun verhaal werd na de oorlog amper gehoord of verteld. Mede daardoor kregen zij niet de tijd om hun ervaringen te verwerken, want terug in Nederland moesten zij direct aan de slag bij de wederopbouw. Pas de laatste jaren komt er aandacht voor hun indringende verhalen.

Oud-burgemeester van Geertruidenberg A.O. den Hartog was één van hen. Hij was voorzitter van de Vereniging van ex-dwangarbeiders Nederland tweede wereldoorlog (VDN) en streed jarenlang voor compensatie voor dit onrecht. Den Hartog weet als geen ander deze periode in historisch perspectief neer te zetten. Als inwoner van de Hoeksche Waard en lid van de historische vereniging ’s-Gravendeel heeft hij veel kennis over de dwangarbeiders uit de Hoeksche Waard. Gevoegd bij zijn persoonlijke ervaring levert dit een bijzondere en aangrijpende getuigenis over deze zwarte periode uit onze geschiedenis.

Geertje Wiersma

Donderdag 21 maart 19.30 tot 21.30 | De Bibliotheek Hoeksche Waard | vestiging Strijen | Stockholmplein 1 | 3291 TP Strijen | 078 6741041 | toegang € 5,00, voordeel met je biebpas € 2,50 | aanmelden via www.debhw.nl of aan de balie van de bibliotheek