Belangrijke ondernemers uit de Hoeksche Waard. We
zetten ze graag in het zonnetje. Eén van hen was Simon Philip Goudsmit, de
oprichter van de Bijenkorf. Hij werd op 9 november 1844 geboren te
Oud-Beijerland en was tot 1870 in Rotterdam gevestigd als commissionair in
effecten. Dat betekent dat hij actief was op de geldmarkt.
Zijn familie in Oud-Beijerland was bekend met de
textielhandel. Daarom was voor hem de stap naar textiel en naaifournituren niet
groot. In 1870 opende hij aan de Amsterdamse Nieuwendijk 132 een winkel in
garen, lint en band die "Magazijn de Bijenkorf" heette. Het was een
eenvoudige winkel met slechts vier man personeel en het gezin Goudsmit woonde
boven de winkel. Geleidelijk aan werd het assortiment uitgebreid en de zaken
gingen voorspoedig. Dit was de basis van het nu zo grote en bekende concern.
Goudsmit had een zwakke gezondheid en in 1889 overleed
hij op 44-jarige leeftijd. Hij had drie dochters en een zoon – Alfred – die toen pas twee jaar was. Daarom
namen zijn weduwe en een neef van de familie, Arthur Isaac, de zaak over. Toen
Alfred oud genoeg was kwam hij in 1909 in de zaak. Het ging goed met de
Bijenkorf en de winkel betrok in 1914 de nieuwbouw aan de Dam, het prachtige
monumentale gebouw dat nog altijd het gezicht van het bedrijf vormt.
De familie Goudsmit stamde uit de kleine Joodse
gemeenschap in Oud-Beijerland, die daar sinds de tweede helft van de 18e
eeuw was gevestigd. Zijn vader was slager, winkelier en ook verkocht hij loten
in de loterij en zijn graf is nog terug te vinden op de Joodse Begraafplaats in
Oud-Beijerland. Deze gemeenschap is prachtig beschreven door publiciste Alie
van den Berg uit Oud-Beijerland.
Simon Philip Goudsmit wordt altijd genoemd als
oprichter van de Bijenkorf, maar feitelijk zette hij het bedrijf op samen met
zijn compagnon Abraham Simon Polak. De Bijenkorf was bij het uitbreken van de
Tweede Wereldoorlog een groot Joods familiebedrijf. De eigenaar en
bedrijfsleider Goudsmit vluchtte per boot naar Engeland. Zevenhonderd zevenendertig
personeelsleden werden vermoord. Na de oorlog werd het bedrijf weer opgebouwd
door de teruggekeerde familie, die tot 1980 aan de Bijenkorf verbonden bleef.
Geertje Wiersma
